Kış Hazırlıkları
Hamileliğin son dönemlerinde anne adayına bir güç gelirmiş. Kadınlar kocaman karınlarıyla evlerini bebeklerine hazırlarmış. Ben de hamile olmasam diğer akranlarım gibi ‘ne kış hazırlığı yeaa’ diyip geçerdim. Ancak bebeği duyunca tamamen sağlıklı bir hayata geçtim. Sonuçta kışın yaz sebzelerini yemek ne kadar sağlıklı? Belki yaz sebzelerinin her türlüsünü hazırlayıp dipfrize atıp sonra da kışın çıkarıp ısıtıvermek çok pratik ama ben kış sebzelerini de seven biriyim. Salça, tarhana gibi geleneksel lezzetlerimizi kışın hazırlamak zor. Ne gerek var hazırları satılıyor artık desen devreye yine katkı maddeleri giriyor. Yaptığım kış hazırlıklarında tarif vermedim ama kısaca özetleyip ne kadar kolay olduğunu sizinle paylaşmak istedim. İşte evde hazırlayabileceğiniz kışlık yiyecekler:
Tarhana: Özellikle kışları harika giden şifa çorbası. Biz eşimle kışın en ufak bir soğuk algınlığı belirtisinde bol sarımsaklı ve acılı yapıp sıcak sıcak içtiğimizde 3-5 gün içinde hiçbir şeyimiz kalmazdı. Hazırlayıp buzluğa attığım et sularıyla yapınca da bol vitaminli oluyor. Tarhana yapımı sizi korkutmasın. Her yörede yapımı ve içeriği farklıdır. Ben bol domates, kırmızı biber, acı biber, soğan, sarımsak, maydonoz, dereotu, nane, nohut ve süzme yoğurt kullandım. Bunları haşlayıp blendırdan geçirip yoğunlaşana kadar kaynattım. Sonra hamur olacak kadar un ekledim ve ekmek yoğurur gibi yoğurdum. Bu aşamada epey un gittiğini söylemeliyim. Sonra hamuru biraz bekletiyoruz. Ekşimesini istemeyenler üç gün de bekletiyormuş ancak bizim oralarda ekşitmek yaygındır. Ben yirmi gün bekledim. Bu aşamada tarhanaya sürekli bakmak gerekiyor. Benimki birkaç defa sulandı. Dikkat etmezseniz böyle küflenip çöp olabilir. Ben sulandığı zaman un ekledim. Yirmi günün sonunda beze elimle küçük küçük parçalayıp serdim. Bu şekilde birkaç hafta içinde iyice kurudu. Kurudukça elimle parçalayıp küçülttüm. Bu aşama o kadar eğlenceli ki sanki oyun hamuruyla oynuyor gibiydim. İyice küçüldüğünde rondodan geçirip son haline getirdim. Epey tarhana çıktı.
Salça: Ben tarhanayı biber salçasının mükemmel kokuları eşliğinde yemek istiyorum dedim ve kırmızı biberleri başladım kaynatmaya. Kesinlikle çok kolay bir şey. Tarhananın ilk aşaması gibi blenderdan geçirip iyice koyulaşana kadar pişirdim. Pişerken her yere sıçramasına hazırlıklı olup derin bir kaba almıştım ama yine de çok sıçradı. Biraz temizlik işi çıktı ama sonuç çok iyi çıktı. Tarifte üç beş gün güneşin altında dinlendirin diyordu ama İstanbul’un neminden herhalde benimki arada sulandı. Karıştıra karıştıra sulanması geçene kadar bir iki hafta güneşin altında beklettim. Sonra da küflenmesin diye doldurduğum kavanozlara bir parmak zeytinyağı ekledim. Kışın bitmesiyle bitti bile. Bu kışa hem domates hem de biber salçası yaptım. Domates de biberin aynısı. İstediğiniz miktar domatesi rendeleyip kaynatıyorsunuz. Kaynattıktan sonra salamura tuz eklemeyi unutmayın. Bu sene farklı olarak fırında kuruttum. Ne kadar hızlı olduğuna şaştım. Bir günde salçam hazırdı.
Menemen: Çalışma temposu içinde düzgün bir kahvaltı yapmak hep hafta sonlarına kalıyor. Ama ben bebişimle yalnız kaldığım doğum izinlerimde kahvaltıda yemek için kışlık menemen yaptım. Genellikle insanlar kışlık menemen değil de domates sosu yapıyor ama ben domates sosunu pek kullanmıyorum. Kışlık menemenime bol domates, yeşil biber ve acı biber koydum. Koyulaşana kadar karıştırdım. Domatesleri pratik bir şekilde ikiye ayırıp içine doğru rendeleyince kabuksuz oldu. Yani süzdürmeme gerek kalmadı. Epey koyulaştırmışım. Konsantre menemen oldu ama bence tadı gayet iyi oldu. Bir de acı biberini fazla kaçırmışım ama acıyı sevdiğim için sorun olmadı. Sabahları hızlıca tavaya koyup bir yumurta kırıp üstüne de kaşar doğrarsanız enfes oluyor.
Meyve suları: Kutu meyve suları hakkında da çok söylenti var. Koruyucu maddeler haricinde hijyenik de olmadığı söyleniyor. Dikkat edilmesi gereken en önemli şeylerden biri de kutu meyve sularında gerçek meyve olmadığı. Şekerli suya meyve aroması konuluyor. Yani zararının yanında faydasız bir ürün. Evde kendi içiniz rahat edecek şekilde konsantre meyve suları hazırlayabilir, gerçek meyvelerin lezzetine varabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken tek şey ayıklanmış temizlenmiş meyveleri, şeker ve suyla kaynatmak. Dilediğiniz kadar kaynatıp konsantre hale getirebilirsiniz. Bende gebelik diyabeti çıkınca şekersiz yapmıştım. Sodayla seyrelterek de gayet lezzetli oldu. Kavonozlarda saklayarak kışın tüketebilirsiniz. Vişne, erik ve kızılcık denediğim meyvelerden. Ben yazları çilek ve vişneye biraz şeker ilave edip bir gün sularını salmasını bekleyip çok pratik şekilde de hazırlıyorum. Ama bu şekilde kışı beklemiyorum. Hemen tüketiyorum. Kalan meyveleri de yiyorum ya da tatlı yapıyorum.
Marmelatlar: Meyve suyundan arta kalan meyveleri yoğurup süzgeçten geçirip şekerle kaynatarak kahvaltı sofralarınızı süsleyecek marmelatlar elde edebilirsiniz. Bende diyabet çıkınca geçen sene yapmadım ama daha önce yapmıştım. Sadece kızılcık konusunda biraz sorun yaşadım. Aldığım kızılcıklar yumuşak olmadığı için parçalanmadı. Ama hiç sorun değil aynı şekilde yaptığımda marmelat değil reçel oldu ve gayet de lezzetli oldu.
Bu sene yaptığım marmelat oldu. Farklı olarak meyveler buzluktan çıkmıştı. Önce kızılcık suyu çıkardığım. Kalan posalardan da marmelat yaptım.
Domates kurusu: Bu sene fırında domates kurutulduğunu duyup hemen denedim. Domatesleri küçük küçük bölüp tuzlayarak fırında düşük ısıda kuruttum. Hayalim pizzada kullanmaktı. Ama ben domates kurusunu çok sevdiğim için pek kışlık olmadı. Hemen yiyip bitirdim. Ama kesinlikle dışardan aldıklarımdan çok daha iyi oldu.
Bu sene kendimi tuttum ve yemedim 🙂 Kavanozda zeytinyağına bastım ve içine kekik ekledim.
Balzamik sirke: Geçen seneden beri salatalara inanılmaz bir tat veren bir sos olan balzamiği kendim yapıyorum. Bunun için kara üzüm alıp eziyorum posalarıyla birlikte bir kavanoza koyup ağzını bir tülbentle örtüyorum. Her gün karıştırıp iki hafta sirkeleşmesini bekliyorum. İki haftanın sonunda süzüp bir miktar şeker ekleyip koyulaşana kadar kaynatıyorum.
Acı Sos: Acı biber ve dolmalık kırmızı biberi suyla pişirip, blendırdan geçirdikten sonra biraz şeker biraz sirke ekliyorum.
Acı biber reçeli: Bu sene böyle harika bir şey buldum. Biberlerin küçük küçük doğrayıp biber kadar şeker ekleyip kaynattım. Kıvamını tam tutturamamış olabilirim ama pilavla ya da diğer yemeklerle süper giden bir sos oldu.
Bulaşık makinesinde turşu: Bunu duymuştum ve benim gibi vakitsizler için çok pratik gelmişti. Denedim ve oldu. Turşuyu kurduktan sonra en yüksek sıcaklıkta bulaşık makinesinin üst rafında makine boşken yıkıyoruz tabii deterjan yokken. Sonra bir gece makineyi açmadan bekliyoruz. Ertesi gün hazır turşumuz oluyor.