Türk Ailelerinin Anatomisi
Genel Türk ailelerini analiz etmeden önce kişiliklerini etkileyen faktörlerden bahsetmek gerekir.
Maneviyatı yetersiz model: Belki son on beş yılda daha dini bütün görünmeye çabalasak da dinin insanların manevi gelişimine yetmemesi olgusu aslında çok eskilere dayanıyor. Cennete girmenin formülü aslında çok açık. İsteyen bu beş şartı yerine getirip rahatça başka derdi olmadan yaşayabilir. Ancak gerçek tekamül aşamaları bundan çok daha zor hatta bu konuda bilgiye erişim için dahi çoğu kişinin çok yol kat etmesi gerektiğinden olsa gerek, din diye indirgenen ritüeller bütünü insanı meşgul etmeye yetmemiş. Gerçi din konusunda yabancı ülkelerde reforma bizde de cumhuriyete kadar kutsal kitaplar dahi çevrilmeyip en basit bilgiler insanlardan uzak tutulup belli bir kesimin tekelinde tutularak kitleler kontrol altına alınmaya çalışılmıştır. Yani yine de eskisine göre daha çok yol kat etmiş durumdayız.
Yönetimsel gerçekler
Bir zamanlar insanları dini liderler yönetirken her dönemin özelliğine göre insanların kendilerini yönettiğini sandıkları insanlar değişmiş. En basitinden kendi tarihimize bakarsak hangi şehzadenin taht mücadelesini kazanacağı başkaları tarafından belirlenmiş çoğu kez. İlerleyen yıllarda her şey daha alenen hale gelmiş işlerine gelmeyen padişahı tahttan indirmişler. Cumhuriyette de bazı şeylerden emin değilim. Örneğin adaylar nasıl belirleniyor? Sonuçta seçim belirli insanlar arasından yapılıyor. Aslında kimi seçeceğiniz bile belirlenmiş oluyor. Nasıl mı?
Kitle iletişim araçları
Sanayileşme sayesinde insanların boşalan zamanlarını dolduran en önemli şey kitle iletişim araçları ve aslında bir kontrol aracı. İşte sistemin dönmesi için çalışma ve tüketme döngüsünün devam etmesinde, yetersiz maneviyat yerine yeni hayat hedeflerinin eklemesini sağlayan şey bu. Dizilerde gördüğümüz para kazanma ve zengin olma için her şeyin mübah olduğu, kadınların kendine yetemeyip koca parası yemesi gerektiği gibi şeyler aslında tüm hayatımızı etkiliyor. Kendimiz hiç zengin olamasak da kendimizi zengin göstermeye çalışıyoruz. Anlamsız tüketim ürünleri için borca giriyoruz.
Tüketim modelinin jenerasyonlara adaptasyonu
Bugün 40 yaş altı artık bu tüketim modelleri gibi görünse de aslında bozulma 70lerde başlamış. Yani bir üst jenerasyondan da çok etkilenim var. Bunların bazıları çok iyi niyetli. Kendileri bu hayatı yaşayamayacaklarını düşündükleri için hiç borca harca girmemiş bari hayal ettiğim hayatı çocuğum yaşasın diyip saçını süpürge edip amaçsız tüketim modelleri yetiştirmişler. Kimi kızına zengin birini bulup koca parası yemesi gerektiğini tembihlemiş. Kimiyse kendini zengin gösterme özentisiyle borca batmış, aile dağıtmış, çoluğu çocuğu açıkta bırakmış.
Koca parası yiyen kadın
Burada kızlara kızmamak lazım. Bugün o kadar çok kız, ailesi tarafından bu konuda zorlanıyor ki. Nedense kız kendi kendine yetebilir gibi düşünülmüyor, özgüven kazandırılmıyor. Erkekler içinse dürüst birini bulmak oldukça güç. Çoğu kadına göre erkek pek akıllı bir mahlukat değil o yüzden kadının dürüst olup olmadığını ayırt edebilen çok değil. Ama bunu anlayabilen erkekler de var ve gerçekten etraf böyle kadından geçilmediği için hayat onlar için zor.
Kendi kendine yetme fikri
Gelir adaletsizliği, işsizlik ve ekonomik krizler bu kadar yaygınken gençlerin kendi kendine yetmesi güçleşiyor. Dizilerde gördüğümüz hayatlara özenmek normalimiz olduğu için biraz maddi zorluk çekmek de pek kabul görmüyor. Daha önce de defalarca söylediğim üzere insanlar çoğunlukla ailelerinden destek alıyor. Şimdi desteklenen taraflara göre evlilik analizleri yapacağım.
Erkeğin desteklendiği kızın desteklenmediği evlilik modeli
Maalesef bizim toplumumuzda en çok karşılaşılan durum bu. Erkekler desteklenirken kızlardan zengin koca bulmaları bekleniyor. Bu evlilikler pek huzurlu olmuyor. Çünkü erkek doyumsuz yetiştirildiği için sadık değildir ve kadına saygı duymayacaktır. Kız da zaten ailesinden kurtulmak için evlenmiştir ama kendi kendine yetmediği için boşanamaz da. Kadın başka bir zengin koca bulmak için gözünü karartana kadar belki mümkün olduğunca erkeğe sabreder. O yüzden bu tarz evlilikler uzun sürse de fiili olarak bir gün son bulacaktır.
Kızın desteklendiği erkeğin desteklenmediği evlilik modeli
En kısa süren evlilik modelidir bence. Toplumumuzda yaygın olmayan genelde ailede yaşanan üzücü kayıplar sonucu kurulmuş olabilir. Kız, ailesinden hiç kopamayacak ailesine bağlı olmayan erkek tarafından anlaşılamayacaktır. Sonra erkek bir çeşit içgüveyliğe zorlanacak bu da toplumumuzda kabul görmeyeceği için bu tarz evlilikler kısa sürecektir.
İki tarafın da destek gördüğü model
Buradaki evliliğin geleceği duruma bağlıdır. Evlilik aileler tarafından dayatılmışsa uzun sürmez. Aşk varsa uzun sürer. Ama bu tarz insanlar evlenmeyedebilir.
İki tarafın da destek görmediği model
Burada ilişkinin devamı biraz kadına bağlıdır. Zenginlik arayışına girer zora gelmezse evlilik hızla biter. Ama destek görmeyen kişiler genelde kendi kendine yeter duruma gelir. Eğer kazasız belasız o mertebeye ulaşılırsa evlilik uzun sürer.